काठमाण्डु – नेपाल राष्ट्र बैंकको गभर्नर नियुक्त गर्न स्वार्थ समुहले योग्यतासम्बन्धी नै मापदण्ड परिवर्तन गरेको पाइएको छ । विभिन्न व्यापारिक समुह र बिचौलियाहरु आफु निकट व्यक्तिलाई गभर्नर बनाउन दौडधूपमा लागेको बेला मापदण्ड नै परिवर्तन भएको पाइएको हो ।

राष्ट्र बैंकको गभर्नरको लागि दौडमा रहेका पूर्व मुख्यसचिव राजेन्द्र किशोर क्षेत्री र डा. रविन्द्र पाण्डे दुवै ६५ वर्ष नाघिसकेका व्यक्ति हुन् । पाण्डेलाई गभर्नर बनाउन प्रधानमन्त्री केपी शर्मँ ओली र नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा सहमत भएको बताइन्छ ।

आइतबारसम्म पुर्व मुख्यसचिव क्षेत्रीलाई बनाउन तिव्र लविङ थियो । गर्भनरका लागि उनिहरुसंगै ज्ञानेन्द्र ढुंगाना,गुणाकर भट्ट,नीलम ढुंगाना र प्रकाश श्रेष्ठ दौडमा छन् । सत्तारुढ दल नेपाली कांग्रेस र एमालेभित्र गभर्नर नियुक्तिमा सक्षम व्यक्तिलाई ल्याउन तिव्र दबाव छ । यता प्रतिपक्ष दल माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले समेत विचौलियाको स्वार्थमा गभर्नर नियुक्तिको सेटिङ भइरहेको आरोप लगाएका थिए ।

अर्थ मन्त्रालयसम्बद्ध सार्वजनिक निकायका पदाधिकारी र सदस्य नियुक्तिसम्बन्धी मापदण्ड २०७३’ मा संशोधन गरी उमेरको अधिकतम हदसम्बन्धी व्यवस्था नै हटाइएको छ । यो व्यवस्था हटाएसंगै ६५ वर्ष नाघेका जोसुकैलाई पनि राष्ट्र बैंकको गभर्नर बनाउने बाटो खुलेको छ ।

यसअघि मापदण्डको दफा ३ को ‘ग’ मा उमेरसम्बन्धी व्यवस्था रहेको थियो । जसमा मन्त्रालयअन्तर्गतका सार्वजनिक निकायमा कार्यकारी प्रमुख नियुक्तिका लागि ३० वर्ष उमेर पुगी ६५ वर्ष पूरा नभएको हुनुपर्ने व्यवस्था रहेको थियो । तर अहिले स्वार्थ समुहको डिजाइनमा उक्त व्यवस्था नै हटाइएको पाइएको छ ।

२०८१ साल फागुन २७ गते उक्त मापदण्ड नेपाल सरकारले स्वीकृत गरेको उल्लेख छ । अहिले सिंहदरवारमा समेत स्वार्थ समुहको डिजाइनमा समेत सचिव सरुवा हुने गरेको स्रोत बताउंछ । तिनै स्वार्थ समुह निकट सचिवले यो मापदण्ड परिवर्तन भुमिका खेलको बताइन्छ ।

राष्ट्र बैंकका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीको समयावधि यही चैत २४ गते सकिंदै छ । गभर्नर सिफारिस गर्नका लागि अर्थमन्त्री विष्णुप्रसाद पौडेलको नेतृत्वमा तीन सदस्यीय समिति गठन भइसकेको छ । उक्त समितिलाई नेताहरुले कसलाई बनाउने भन्ने संकेत गरिसकेको स्रोतले बतायो । त्यसमा पाण्डे र ढुंगानासहित र अर्को एक जनाको नाम सिफारिस हुनेछ ।

उर्जासचिव हुंदा विवादमा आएका र त्यसपछि थोरै समय मुख्यसचिव भएका क्षेत्रीलाई गभर्नर बनाउन व्यापारी दीपक भट्टको समुह सक्रिय भएको बालुवाटार स्रोतले बतायो । भट्ट पछिल्लो समय सरकारले गरेका सबै नियुक्तिमा हावी भएका पात्र हुन् ।

गभर्नर नियुक्तिका लागि लविङ चर्को गरेपनि क्षेत्रीको गभर्नर बन्ने सम्भावना नभएको स्रोत बताउंछ । उनि वित्तीय क्षेत्रको वारेमा कुनै जानकारी नभएका व्यक्ति हुन् । क्षेत्रीलाई बनाउने नियुक्तिको समाचार सोमबार बिहान काठमाण्डुपाटीले नै पहिलो पटक प्रकाशित गरेको थियो ।

देशको अर्थतन्त्र समस्यामा परेको बेला उनलाई गभर्नर नबनाउन चर्को दबाव बढेपछि सोमबार पाण्डेलाई बनाउन दुवै नेता सहमत भएको बताइन्छ । पाण्डेले प्रधानमन्त्री ओलीसंग समेत भेटवार्ता गरिसकेका छन् । कांग्रेस सभापति देउवाले सुरुदेखि नै पाण्डे र गुणाकर भट्टलाई गभर्नर बनाउनुपर्ने धारणा राख्दै आएका थिए ।

नेताहरुबीच बैंकका सिईयोलाई गभर्नर नबनाउने सहमति भइसकेको छ । सांसद विनोद चौधरी निकट ढुंगानाको गभर्नर बन्ने सम्भावना भने सकिएको छ ।

‘राष्ट्र बैंकमा पाण्डेलाई नियुक्ति गर्नेमा शिर्ष नेताहरुबीच सहमति छ । धेरै नै विवाद आए नीलम ढुंगानासम्म जान्छ होला । तर, त्यो भन्दा बाहिरबाट अव गभर्नर नियुक्त हुने सम्भावना छैन । ’ उच्च स्रोतले काठमाण्डुपाटीलाई भन्यो ।

राष्ट्र बैकंमा एमाले निकट प्रकाश श्रेष्ठलाई गभर्नर बनाउन एमाले महासचिव शंकर पोखरेल र स्वयंम् अर्थमन्त्री विष्णु पौडेल लागेपनि त्यसमा कांग्रेस नेताहरु सहमत नभएको बुझिएको छ ।

गभर्नर नियुक्तिमा ‘ट्वीस्ट’ : पाण्डेको पक्षमा ओली–देउवा एकमत