काठमाण्डु – भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी संयुक्त राज्य अमेरिकाको ३ दिने भ्रमणको क्रममा शनिबार अमेरिका आइपुगेका छन् ।

अमेरिका प्रस्थान गर्नुअघि प्रधानमन्त्री मोदीले अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेन, अस्ट्रेलियाका प्रधानमन्त्री एन्थोनी अल्बानीज र जापानका प्रधानमन्त्री फुमियो किशिदा सहितका नेताहरू सहभागी हुने क्वाड शिखर सम्मेलनमा सहभागी हुन आफू आतुर रहेको बताएका थिए ।

इन्डो–प्यासिफिक क्षेत्रमा शान्ति, प्रगति र समृद्धिका लागि काम गर्न समान विचारधारा भएका राष्ट्रहरूको एक प्रमुख समूहको रूपमा यो मञ्च उदाएको छ ।

भारतीय प्रधानमन्त्री मोदीले अमेरिकी राष्ट्रपति बाइडेनसँगको भेटले २ देशलाई भारत–अमेरिका व्यापक वैश्विक रणनीतिक साझेदारीलाई अझ प्रगाढ बनाउन नयाँ मार्गहरूको समीक्षा र पहिचान गर्न अनुमति दिने बताए ।

क्वाड शिखर सम्मेलनको ठीक अघि प्रधानमन्त्री मोदीले अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनसँग द्विपक्षीय बैठक गर्नेछन् । भारत र अमेरिकाले मानव प्रयासका लगभग सबै क्षेत्रहरू समेट्ने साझा लोकतान्त्रिक मूल्यहरू, विभिन्न मुद्दाहरूको सम्बोधन प्रयास र जनता–जनताबीचको जीवन्त सम्पर्कद्वारा सञ्चालित एक व्यापक विश्वव्यापी रणनीतिक साझेदारीको आनन्द उठाइरहेका छन् ।

सन् २०१५ मा १० वर्षका लागि नवीकरण भएको भारत–अमेरिका रक्षा सहयोग बाइडेनसँगको भेटवार्ताको एउटा प्रमुख मुद्दा हो । सन् २०१६ मा रक्षा सम्बन्धलाई मेजर डिफेन्स पार्टनरसिप (एमडीपी) नाम दिइएको सम्झौता सन् २०१८, ३० जुलाइमा भारतलाई अमेरिकी वाणिज्य विभागको रणनीतिक व्यापार प्राधिकरण इजाजतपत्र अपवादको टियर –१ मा सारिएको थियो । सन् २०२३ का लागि १९०.१ अर्ब अमेरिकी डलरको वस्तु र सेवामा समग्र द्विपक्षीय कारोबार गरेको संयुक्त राज्य अमेरिका भारतको सबैभन्दा ठूलो व्यापारिक साझेदार पनि हो ।

छैटौं क्वाड शिखर सम्मेलनले भारत, अस्ट्रेलिया, जापान र संयुक्त राज्य अमेरिकालाई विश्वव्यापी भलाइको लागि एक शक्तिको रूपमा स्थापित गर्ने र लचिलो खुला, स्वतन्त्र र समावेशी इन्डो–प्यासिफिकलाई समर्थन गर्ने प्रतिबद्धताका साथ उभ्याउने अपेक्षा गरिएको छ ।

शिखर सम्मेलन अर्को शिखर सम्मेलनको आयोजना गर्ने भारतका लागि पनि महत्त्वपूर्ण छ । भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेन, अष्ट्रेलियाका प्रधानमन्त्री एन्थोनी अल्बानीस र जापानका प्रधानमन्त्री फुमियो किशिदासँग इन्डो–प्यासिफिक क्षेत्रमा क्षेत्रीय सुरक्षा र सहयोगका विषयमा छलफल गर्ने कार्यक्रम रहेको छ ।

शिखर सम्मेलनमा स्वतन्त्र, खुला र समावेशी इन्डो–प्यासिफिकका लागि नेताहरूको दृष्टिकोण, सार्वभौमिकता, क्षेत्रीय अखण्डता र विवादको शान्तिपूर्ण समाधानका सिद्धान्तहरूलाई कायम राख्ने उल्लेख गरिएका ‘क्वाड लिडर्स भिजन स्टेटमेन्ट एन्ड्योरिङ पार्टनर्स फर द इन्डो–प्यासिफिक’का अतिरिक्त संयुक्त वक्तव्य पनि जारी गरिनेछ ।

विल्मिङटनबाट प्रधानमन्त्री न्यूयोर्क जाने कार्यक्रम छ । सेप्टेम्बर २२ मा प्रधानमन्त्री मोदीले युनियनडेलको नासाउ कोलिजियममा प्रवासी भारतीयको सामुदायिक कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्नेछन् ।

अमेरिकामा करीब ४४ लाख भारतीय वा भारतीय मूलका अमेरिकी मानिस रहेका छन् । भारतीय मूलका अमेरिकी अमेरिकामा तेस्रो सबैभन्दा ठूलो एसियाली समूह हो ।

प्रधानमन्त्री मोदीले आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स, सेमीकन्डक्टर, क्वान्टम कम्प्युटिङ र बायोटेक्नोलोजीको अत्याधुनिक क्षेत्रमा अग्रणी अमेरिकी कम्पनीका कार्यकारीहरूसँग पनि व्यावसायिक राउन्डटेबल वार्तामा पनि भाग लिनेछन् ।

प्रधानमन्त्री मोदी सेप्टेम्बर २३ मा संयुक्त राष्ट्रसंघमा हुने ‘सुन्दर भविष्यका लागि बहुपक्षीय समाधान’ नारा दिइएको ‘समिट अफ द फ्यूचर’ मा पनि सहभागी हुनेछन् । सन् २०२५ मा स्थापनाको ८०औं वर्षमा प्रवेश गरेको एसओटीएफ संयुक्त राष्ट्रसंघको इतिहासमा एउटा महत्त्वपूर्ण कोसेढुंगा हो ।