काठमाडौ‌ – भोटेकोसी किनारको ‘सुकुटे बीच’ र माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालको सम्बन्ध अनौठो छ। राजनीतिक तनाव भयो कि, दाहाल ‘रिफ्रेस’ हुन हरेक पटक सुकुटे पुग्ने गर्छन्। यसपटक पनि दाहाल तनाव साम्य पार्न आइतबार सुकुटे पुगेका छन्।

पूर्व्निर्धा्रित सहमतिअनुसार राजनीतिक गतिविधि अघि बढे एमाले माओवादी बीचको पार्टी एकता हुन एक साता मात्रै बाँकी छ। एकतामा जानै लाग्दा दाहालमाथि आफ्नै पार्टी्भित्रका नेताको ‘दबाब’ तीव्र भएको खबर आजको अन्नपूर्ण पोष्ट दैनिकले छापेको छ।

एकीकरण हुँदा सैद्धान्तिक रूपमा आत्मसमर्पण भएको नदेखियोस् भन्ने पक्ष त छँदै छ, माओवादी केन्द्रका एक उच्च नेताका अनुसार दाहाललाई यतिबेला सबैभन्दा ठूलो दबाब नेता व्यवस्थापनमा परेको छ। उच्च स्रोतका अनुसार एमालेसँग पार्टी एकतापछि केन्द्रीय तह सानो हुने भएपछि आफूलाई कुनै पनि हालतमा केन्द्रीय तहमा पार्न नेताले दाहाललाई तीव्र दबाब दिइरहेका छन्।

दाहाल आफैं पनि पार्टी एकतापछिको आफ्नो स्थान र भूमिकाबारे पिरलोमा रहेको उनीनिकट नेताहरूको भनाइ छ। ‘अध्यक्षज्यू रिफ्रेस हुन सुकुटे पुग्नुको खास कारण पनि यही हो’ दाहाल नजिकका एक नेताले अन्नपूर्ण पोस्ट्सँग भने, ‘पार्टी एकता नगर्न अन्तर्रा्ष्ट्रिय क्षेत्रबाट दिइएको दबाबका कारण धेरथोर तनाव होला तर यसलाई उहाँले इग्नोर गरिरहेजस्तो लाग्छ।’

एकीकृत पार्टीको अन्तरिम विधान तथा राजनीतिक प्रतिवेदन बनाउन गठित दुवै कार्यदलको सुझावका आधारमा वैशाख ९ गते पार्टी एकता गर्ने घोषणा गरिएको थियो। तर, पार्टी नेताको व्यवस्थापनमा समस्या देखिएपछि दाहालले पछिल्लोपटक ‘बराबरी’ का आधारमा एकता गर्नुपर्ने धारणा व्यक्त गर्दै आएका छन्।

दुई दलबीच एकता गर्न बनेको कार्यदलले २ सय ९९ सदस्यीय केन्द्रीय कमिटी, ९९ सदस्यीय पोलिटब्युरो र ३३ सदस्यीय स्थायी समितिको प्रस्ताव गरेको छ। माओवादी केन्द्रकी प्रवक्ता पम्फा भुसालका अनुसार माओवादी केन्द्रको मात्र ३ हजार ९ सय ९९ सदस्यीय केन्द्रीय समिति, ३ सय ९९ सदस्यीय पोलिटब्युरो र ३४ सदस्यीय स्थायी समिति छ। पार्टी एकताका क्रममा माओवादी केन्द्रका अधिकांश नेताको तह ‘घटुवा’ हुने निश्चित भएपछि पार्टी्भित्र उत्पन्न तरंगले अध्यक्ष दाहाल तनावमा छन्।

एमाले एक नेताका अनुसार पार्टी एकताका लागि एमालेतर्फ कुनै समस्या छैन। तर, दाहालले आन्तरिक व्यवस्थापन कसरी गर्छन् भन्नेमा ९ गतेको एकता घोषणामा भरपर्ने एमालेका ती नेताको भनाइ छ। एमाले अध्यक्ष एवं प्रधानमन्त्री केपी ओलीले आफ्नो भारत भ्रमणअगावै पार्टी एकताको कोसिस गरे पनि दाहालले आन्तरिक व्यवस्थापन गर्न नसक्दा त्यतिखेर एकता घोषणा नभएको एमाले नेताको भनाइ छ। ‘केन्द्रीय कमिटीमा सम्मानजनक व्यवस्थापन गर्ने नीतिगत निर्णय हुन्छ’, माओवादी केन्द्रका नेता नारायणकाजी श्रेष्ठले भने, ‘पार्टी एकता हुन्छ, आन्तरिक तयारी भइरहेका छन्।’

पार्टी एकीकरण प्रक्रिया संवादविहीन रहकै अवस्थामा दाहाल सिन्धुपाल्चोकको सुकुटे पुगे पनि एक÷दुई दिनभित्र एमाले अध्यक्ष ओली र दाहालबीच कुराकानी हुने नेताहरू बताउँछन्। पार्टी एकताका कारण उत्पन्न तनावबाट मुक्त हुन र थप गृहकार्य गर्न दाहाल सुकुटे पुगेको माओवादी केन्द्रका नेताको भनाइ छ। दाहालसँगै माओवादी केन्द्रका नेता अग्नि सापकोटा पनि सुकुटेमै छन्। सुकुटेमा दाहालले एकताबारे गृहकार्य गर्ने नेताहरूको बुझाइ छ। यसअघि दाहाल तत्कालीन अख्तियार प्रमुख लोकमानसिंह कार्की्विरुद्धको महाभियोग प्रस्ताव दर्ता गर्ने बेलामा पनि सुकुटे गएका थिए।

पार्टी एकताको गृहकार्य गर्न बनेको कार्यदल र राजनीतिक प्रतिवेदन कार्यदलका प्रतिवेदन बुझ्ने क्रममा वैशाख ९ गते कम्युनिस्ट पार्टीको स्थापना दिवसका दिन एमाले माओवादी पार्टी एकता गर्ने घोषणा गरिएको थियो।

एमाले संसदीय दलका उपनेता एवं कार्यदलका नेता सुवास नेम्बाङले प्रधानमन्त्री ओलीको भारत भ्रमण र प्रधानमन्त्रीको रारा भ्रमणका कारण पार्टी एकता प्रक्रियामा केही ढिलोजस्तो देखिए पनि ओली र दाहालबीच केही दिनभित्रै बैठक बस्ने बताए।

‘आज-भोलिमै दुई नेता बस्नुहुन्छ। त्यसपछि एकता संयोजन समितिको बैठक बस्छ। पूर्वनिर्धारित वैशाख ९ गते नै पार्टी एकता घोषणा हुन्छ,’ नेम्बाङले भने। पार्टी एकताबारे छलफल गर्न एमालेले यसै साता पोलिटब्युरो र केन्द्रीय कमिटी बैठक बोलाएको छ। माओवादी नेता मणि थापाले भने वैशाख ९ गते नै एकता घोषणा गर्न आवश्यक गृहकार्य पूरा हुने सम्भावना नरहेको बताए।